رویکردها، اهداف و اقدامات
سیستم پیش تصفیه پساب خروجی کارخانه چرب شیمی
پس از بروز نابسامانی های بسیاری که به دلیل رشد و پیشرفت، کشورهای صنعتی در محیط زیست بوجود آوردند، سازمان ملل متحد بر آن شد تا اهداف توسعه را توام با مفاهیم زیست محیطی ترویج نماید. با مطرح شدن اهداف توسعه پایدار در سال ۱۹۹۲میلادی، کشورها به دنبال راه حلی بودند که رسیدن به رشد اقتصادی را با رعایت اهداف توسعه پایدار، ممکن سازند.
توسعه پایدار به معنی توسعه و پیشرفت نسل حاضر با حفظ منابع برای توسعه نسل آینده است.
توسعه پایدار یک مفهوم پیچیده است که جنبه های مختلفی را در بر می گیرد. در پایداری، سه جنبه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی با هم به طور کامل در تعامل هستند.
در توسعه پایدار یکی از اهدافی که باید در نظر گرفته شود حفاظت مؤثر از محیط زیست و مصرف با دقت منابع طبیعی است. یکی از تفاوت های رشد اقتصادی که در گذشته مطرح بوده با توسعه پایدار که امروزه مطرح است این می باشد که در رشد اقتصادی انتخاب تکنولوژی بدون توجه به محیط زیست و در جهت افزایش کارایی صورت می گرفت اما در توسعه پایدار انتخاب تکنولوژی با توجه به بوم شناختی صورت می گیرد. لذا بر اساس این اصول، ضروری است که کشورها، دستگاه ها و سازمان ها در تمام فعالیت های خرد و کلان خود در کنار توجه به سود ، محیط زیست را نیز در نظر بگیرند تا تلاش آنها برای سوددهی مشکلی برای محیط زیست در نسل آینده ایجاد نکند.
محیط زیست از مسائلی است که به گفته کارشناسان و فعالان این حوزه، با توجه به وضعیت نه چندان رضایت بخش و حساسیت آن، افزایش مسئولیت پذیری زنجیره انسانی را می طلبد که صنایع کشور نیز عضو بزرگی از این زنجیره بوده و راه چاره آشتی صنایع با محیط زیست، ارائه استاندارد صنعت سبز می باشد.
صنعت سبز به صنایعی اطلاق می شود که مدیران و نیروهای انسانی آنها بر اساس معیار زیست محیطی، سالانه تلاش قابل تقدیری از تمامی جهات در راستای حفظ محیط زیست انجام داده باشند. در صنعت اولئوکمیکال (Oleochemical) مواد اولیه و تولیدات اساساً سازگار با محیط زیست بوده و تجدیدپذیر می باشند و این صنایع از این جهت کاملاً ایمن هستند. از این رو به منظور رسیدن به تمامی اصول صنعت سبز باید از جنبه های دیگر به فعالیت های زیست محیطی بپردازند. یکی از مهمترین پارامترهایی که برای پذیرش صنایع در گروه صنعت سبز وجود دارد، عدم قرارگیری آنها در لیست صنایع آلاینده محیط زیست می باشد که برای دستیابی به این هدف و همچنین با نگاهی به بحران کمبود آب، ضرورت تصفیه فاضلاب های صنعتی بیش از پیش واجب و نمایان شده است.
شرکت فرآورده های صنعتی چرب شیمی نیز به عنوان اولین واحد تولیدی انواع اسیدهای چرب در کشور و پیشرو در صنعت اولئوکمیکال، از ابتدای شروع به فعالیت های تولیدی خود، به موضوع تصفیه فاضلاب حاصل از تولید توجه ویژه داشته و با احداث مخازن و امکانات زیرزمینی به نام “سپتیک[۱]” اقدام به انجام عملیات پیش تصفیه فاضلاب یا پساب واحد تولیدی خود می نماید و با بروزرسانی و افزایش پارامترهای تحت سنجش سازمان محیط زیست، بررسی های علمی و فنی که با هدف ارتقا سیستم تصفیه فاضلاب صنعتی کارخانه صورت گرفته و همچنان ادامه دارد. با بررسی آلاینده ها و روش های دستیابی به استاندارد تعریف شده توسط سازمان محیط زیست و با بهره گیری از آنالیزهای آزمایشگاهی و تست های پایلوتیک، در این مرحله، فرآیند تصفیه فاضلاب در دو بخش تصفیه فیزیکی و تصفیه شیمیایی طراحی و با تهیه نقشه های مربوطه، زیرساخت های لازم ایجاد گردید و پس از تأمین تجهیزات مورد نیاز مانند پمپ، کمپرسور هوا، فیلتر پرس و همچنین مواد منعقدکننده و کمک منعقدکننده مناسب، فرآیند پیش تصفیه فاضلاب به اجرا در می آید. مطابق با این طرح، سیستم تصفیه فاضلاب دارای بخش کنترل و تفکیک فاضلاب از بالادست (قبل از ورود به سپتیک) می باشد. در این طرح با عطف به در نظر گرفتن جنبه های اقتصادی در کنار جنبه های زیست محیطی، در مرحله پیش تصفیه با پیش بینی مخازن و ایجاد شرایط مورد نیاز و همچنین بهره گیری از زیرساخت های فعلی کارخانه چرب شیمی، ابتدا روغن و چربی موجود در فاضلاب، جمع آوری شده و مقادیر باقیمانده نیز با در نظر گرفتن واحدهای چربی گیری، از فاضلاب جداسازی گشته و تمام این مقادیر به عنوان ماده اولیه مجدداً در فرآیند تولید اسید چرب استفاده خواهد شد. پیرو نتایج حاصله از مطالعات صورت گرفته و تستهای آزمایشگاهی انجام شده، در مرحله تصفیه شیمیایی چهار نوع ماده منعقدکننده در این سیستم مصرف می شود و با توجه به متغیر بودن ماهیت و بار آلودگی فاضلاب، مقادیر و ترتیب استفاده از این مواد متفاوت خواهد بود. با انجام عملیات اختلاط و انعقاد، فاضلاب به دو فاز پساب و لجن شیمیایی تفکیک شده و پس از عبور از حوضچه های کلاریفایر (زلالساز) این دو فاز جدا می گردند که لجن تشکیل شده را با بهرهگیری از روشهای مکانیکی میتوان به یک پسماند خشک تبدیل نمود. با انجام این اقدامات، پارامترهای فیزیکی و شیمیایی پساب خروجی در محدوده مجاز تعیین شده توسط سازمان محیط زیست قرار خواهد گرفت اما همچنان بررسی ها و انجام مطالعات با هدف ارتقا و ایجاد واحد تصفیه بیولوژیکی و تصفیه تکمیلی پساب خروجی ادامه دارد و پس از انجام موفقیت آمیز آخرین مرحله می توان موضوع برگشت کامل آب حاصل از تصفیه فاضلاب تولید به چرخه مصرف در واحد تولیدی کارخانه را تکمیل نمود.
۱-Septic
